เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2558 Thomson Reuters เชิญผมไปแสดงความเห็นเกี่ยวกับความพร้อมขององค์กรที่จะเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ในงาน “ASEAN Integration Summit 2015” ที่สิงคโปร์ หลังจากผมได้เขียนบทความเรื่องนี้ลงในบล็อก ผมจึงสรุปประเด็นสำคัญที่ได้ไปพูดคุยในวันนั้นมาแบ่งปันกัน
ความเห็นทั่วไปเกี่ยวกับ “อาเซียน”
- “อาเซียน” ต้องการผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ และมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ “อาเซียน” อย่างเพียงพอ ผมคิดถึง คอนราด อเดนาวร์ และชาร์ลส์ เดอโกลล์ ที่ได้ช่วยกันหล่อหลอมให้เกิดสันติภาพและความเจริญงอกงามในยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 คำถามก็คือ ต่อจากนี้ “อาเซียน” และ AEC จะเติบโตไปทางไหน
- ความล่าช้าในการเปิดเสรีทางการค้า ตามกรอบของ AEC และความร่วมมือทางการค้าอื่นๆ
- การเปิดตัวของธุรกิจดิจิตอลใหม่ๆ ที่ได้รับการยอมรับอย่างมาก เช่น UBER และ GrabTaxi ทำให้เห็นว่ามีตลาดสำหรับบริการประเภทนี้ และผู้ให้บริการใน “อาเซียน” หรืออาจจะทั่วโลก ยังตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคได้ไม่ดีพอ
- เมื่อตลาดมีการเปิดเสรี ผู้ประกอบการในท้องถิ่นควรต้องปรับตัว อาจจะด้วยการขยายกิจการหรือไม่ก็ต้องพัฒนาตัวเองให้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทางในธุรกิจของตน
- สำหรับบางธุรกิจ บริษัทข้ามชาติที่มีธุรกิจอยู่ทั่วโลกก็อาจจะเข้าตลาดและแข่งขันกับผู้ประกอบการในพื้นที่ได้ง่ายขึ้น
- การรวมกิจการเป็นหนทางเพื่อขยายธุรกิจ และจะทำให้การแข่งขันรุนแรงขึ้น
- จะเกิดผู้ (คิดว่า) เชี่ยวชาญ ในเรื่องประชาคมอาเซียน การรวมตัวกันในอาเซียน และการปฏิรูปองค์กร (Corporate Transformation)
ความท้าทายทางธุรกิจเพื่อการรวมตัวกันของอาเซียน
- บริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่ในอาเซียน มักจะขยายธุรกิจในแนวนอนหรือนำเสนอสินค้าใหม่ ๆ ในตลาดเดิมมากกว่าจะขยายไปสู่ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกัน ซึ่งอาจจะเป็นเพราะรู้สึกว่าเป็นตลาดที่ควบคุมได้
- การรวมตัวกันในอาเซียนและเอเชียแปซิฟิคจะทำให้เกิดการแข่งขัน และทำให้บริษัทต้องขยายออกไปเป็นกิจการระดับภูมิภาค
- การขยายกิจการออกไปสู่ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกันเช่น ธนาคาร หรือธุรกิจโทรคมนาคม ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญทั้งในการบริหารงานและเทคโนโลยี
- ต้นทุนในการเข้าสู่ธุรกิจระดับภูมิภาคอาจจะต่างกันในแต่ละธุรกิจ แต่ทั้งหมดยังคงอยู่ในระดับสูง :
- กฎระเบียบเกี่ยวกับการตั้งบริษัทและคุณสมบัติของผู้ถือหุ้น
- กฎระเบียบเกี่ยวกับการขอวีซ่า และกฎหมายแรงงาน
- บริษัทใหญ่ ๆ มักจะทำงานได้ง่ายกว่า
- ข้อจำกัดเรื่องภาษา ซึ่งก็ไม่จำเป็นต้องเป็นภาษาอังกฤษ! ทำไมเราถึงไม่มีสถาบันภาษาอาเซียนอย่างสถาบันเกอเธ่ ของเยอรมัน หรืออาลิออง ฟรองเซ่ ของฝรั่งเศส อาจจะเป็นสถาบันภาษาไทย หรืออินโดนีเซีย เพื่อให้ความรู้ด้านภาษาและวัฒนธรรมไปทั่วภูมิภาค
การประเมินความพร้อมขององค์กร
- ด้านการบริหารธุรกิจ
- การปรับปรุงกระบวนการทำงานอย่างมีเป้าหมายและต่อเนื่อง
- การวัดผลทางธุรกิจที่ดีขึ้น
- การทำงานบนฐานข้อมูล และมีความยืดหยุ่น
- ด้านเทคโนโลยี และการเปลี่ยนไปสู่องค์กรดิจิตอล
- เน้นการ outsource แต่ไม่ใช่เพื่อการสร้างนวัตกรรม
- มีนวัตกรรม และเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง
- ใช้ซอฟต์แวร์ฟรี หรือโอเพนซอร์ซ เพื่อพัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยี และนวัตกรรม
- ด้านทรัพยากรบุคคล
- การพัฒนาบุคคลากร
- การทำตัวชี้วัดผลการดำเนินงาน (KPI)
- การให้ค่าตอบแทนที่ยุติธรรม ซึ่งปัจจุบันยังมีช่องว่างอีกมาก
- การรวมกันของอาเซียนกับภูมิภาคอื่นๆ
- ด้านโครงสร้างระดับภูมิภาค และระดับโลก
–ความเห็นส่วนตัว–
Opinions are my own.